ورق ضد سایش ، ورق آلیاژی نوعی فولاد با ترکیب شیمیایی مختلف است که در انواع متنوعی تولید و روانه بازار می شود.
هر ورق آلیاژی برای مصرف خاصی تولید شده است . کاربرد هر کدام از این محصولات با دیگری متفاوت است . به عنوان مثال برای صنایعی که با دمای بالا سروکار دارند ، از ورق آلیاژی ضد حرارت یا آتشخوار بهره گرفته می شود.
یا برای ساخت انواع مخازن فشار بالا و فشار پایین و یا مخازن حمل سوخت نیز از نوع دیگری ورق آلیاژی مخزنی استفاده می کنند.
برای ساخت یخچال های صنعتی و یا ساخت کشتی و زیردریایی نیز از نوع دیگر از این محصول مورد استفاده قرار می گیرد . پس ورق های آلیاژی در تنوع بالا و ترکیبات شیمیایی متفاوتی که دارند برای صنایع مختلف استفاده می شوند .
نوع دیگری ورق آلیاژی وجود دارد که به آن ورق آلیاژی مقاوم به سایش یا ورق ضد سایش گفته می شود .
آنالیز فولاد ضد سایش
نحوه تولید این محصول به این صورت است که این آلیاژ در شرایط نورد گرم از سنگ آهن، کربن و عناصر آلیاژی دیگر تهیه می شود.
ابتدا سنگ آهن در کوره انفجاری ذوب شده تا ناخالصی ها و مواد نا مطلوب آن جدا شود. بعد از اینکه سنگ آهن ذوب شد کربن و عناصر آلیاژی نظیر کروم و منگنز به آن اضافه شده تا به استحکام آن افزوده شود.
در این محصول میزان کربن، کروم و منگنز از حالت عادی بیشتر بوده زیرا کربن باعث افزایش سفتی و سختی ورق آلیاژی و خاصیت ضد سایش آن خواهد شد . برای کاهش ویژگی خوردگی آهن و زنگ زدگی، موادی که از اکسیداسیون و هوازدگی جلوگیری می کند را به مواد مذاب در کنار کربن و بقیه عناصر اضافه می کنند.
کربن باعث افزایش سفتی و سختی آن می شود . ولی استحکام و قدرت آن را زیاد نمی کند. بنابراین ورق مقاوم به سایش فقط در شرایطی که ساییدگی زیاد باشد ، نیاز به اعمال قدرت نباشد ، مورد استفاده قرار می گیرد.
ورق های ضد سایش
این محصول در دسته ورق های آلیاژی قرار گرفته است . دارای مقاومت بالا در برابر سایش، سختی و ضربه می باشد . در ساخت این ورق ها از روش نورد استفاده شده است . در شرایط دشوار و مدت زمان طولانی دوام خواهند آورد.
این محصول در معدن سنگ؛ نوار نقاله، حمل مواد، ساخت و ساز و هر کاربردی که نیاز به مقاومت بالا در برابر سایش و سختی داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
این محصول در گریدهای مختلفی تولید می شود که هر کدام از آن ها با میزان خاصی از ترکیبات شیمیایی، خواص و ویژگی های متفاوتی از خود نشان می دهند.
میزان سختی و سفتی این محصول را با واحدی به نام برینل مشخص می کنند . هر چه این واحد بیشتر باشد به این معنی است که میزان سفتی و سختی ورق آلیاژی ضد سایش زیاد است .
انواع ورق های ضد سایش
افزایش سفتی و سختی ورق مقاوم به سایش از میزان انعطاف پذیری و چقرمگی و همچنین چکش خواری آن می کاهد . با توجه به نوع استفاده ازاین محصول دارای سختی 400 ، 450 ، 500 ، 550 و 600 برینل و یا حتی بالاتر می باشد .
این محصول براساس میزان سختی نامگذاری می شوند. هرچند با افزایش سختی این ورق ها میزان انعطاف پذیری آن ها کاهش می یابد . ولی تاکنون در شرایط مختلف چقرمگی مناسبی را از خود نشان داده اند . در مورد ورق هاردوکس که یکی از انواع معروف و پرکاربرد ورق ضد سایش است .
با وجود سفتی و سختی زیاد و مقاومت به اصطکاک و ساییدگی، اما دارای انعطاف پذیری و جوش خواری قابل قبولی بوده است . از این رو در بسیاری از صنایع از هاردوکس استفاده می شود. این محصول پرکاربرد در گریدهای متنوع زیر تولید می گردد.
هاردوکس ۴۰۰ ، هاردوکس ۴۵۰
این نوع ورق دارای مقادیری از عناصر شیمیایی مختلف نظیر سیلیسیم، منگنز، کروم، کربن، مولیبدن، نیکل و مقدار اندکی بور، فسفر و گوگرد است . مقادیر این عناصر و آلیاژها بسته به ضخامت محصول مورد نظر تغییر می کند.
این محصول دارای عناصر و آلیاژهای مشابه گرید ۴۰۰ است . ولی میزان آن ها متفاوت می باشد. ورق مقاوم به سایش ۴۵۰ مقاومت بالایی دارد . خاصیت انعطاف پذیری و جوش پذیری آن نیز بالاتر می باشد . از این رو کاربرد بیشتری در صنایع مختلف دارد . عمر محصولی که با این ورق ساخته شود به کرات بیشتر و باکیفیت تر خواهد بود.
هاردوکس ۶۰۰
این نوع هاردوکس، با داشتن مقاومت بالا به ساییدگی و ضخامت بین ۸ تا ۵۰ میلیمتر دارای وزنی بسیار سبک است . به همین دلیل استفاده از آن در سازه های مختلف وزن سازه را تا ۱۵ درصد نسبت به بقیه محصولات کاهش می دهد.
دورستات DUROSTAT
ورق دورستات تحت فرآیند کوئنچ مستقیم و توسط کشور اتریش تولید می شود . یکی از مزایای این محصول این است که نیازی به رنگ آمیزی سطح آن نیست زیرا در برینل های ۴۰۰ تا ۶۰۰ تولید می شود.
ترکیبات شیمیایی خاصی که در ساخت این محصول به کار گرفته می شود . ضمن افزایش مقاومت آن به ساییدگی، قابلیت جوش پذیری و ماشین کاری را در آن افزایش می دهد.
با استفاده از این محصول پرکاربرد، کاهش چشمگیری در هزینه ها مشاهده خواهید کرد زیرا تا مدت ها نیازی به تعمیر و تعویض سازه وجود نخواهد داشت.
دیلیدور DILLIDUR
ورق ضد سایش دیلیدورDILLIDUR هم یکی دیگر از انواع ورق مقاوم به سایش است . در گریدهای مختلف تولید می شود . در ساخت انواع فن ها، نوار نقاله، تیغه های برش، معدن سنگ، شوت ها و سیلو ها و مواردی از این قبیل کاربرد دارد .
ولدوکس VELDOX
یکی دیگر از برندهای ورق ضد سایش با نام تجاری ولدوکس VELDOX در بازار عرضه می شود. این محصول با داشتن مقاومت بسیار بالا به سایش و سبک بودن به دلیل داشتن عناصر آلیاژی کمتر در صنعت خودروسازی و مهندسی کاربرد دارد .
کرسابرو CREUSABRO
ورق کرسابرو مقاوم به سایش علاوه بر آلیاژهای کروم، نیکل، کربن و مولیبدن دارای عنصر تیتانیوم نیز هست . خاصیت کششی ورق ضد سایش را تا هفتاد درصد افزایش می دهد . این ورق در صنایع و معادن سیمان و فولاد، ساخت ماشین آلات کشاورزی و کارهای عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.
این فولاد مقاومت بالایی در برابر سایش دارد . دارای عناصر کروم، نیکل، مولیبدن و تیتانیوم می باشد. مقاومت بالای این ورق در برابر سایش سبب کاهش هزینه های تعمیر و نگه داری آن می شود . در تمامی مناطق قابل استفاده است.
چه عواملی باعث افزایش سفتی و سختی ورق مقاوم به سایش می شود؟
در واقع ترکیبات شیمیایی ورق مقاوم به سایش آن را نسبت به دیگر ورق های آلیاژی متفاوت می سازد . عنصر کربنی که به هنگام نورد گرم به مواد مذاب اضافه می شود ، باعث شده تا ریزساختارها به هنگام گرم و خشک شدن با سختی بیشتری شکل بگیرند.
عناصر دیگری مانند منگنز و کروم نیز خاصیت ضد سایش این نوع ورق افزایش پیدا کند . یکی دیگر از عواملی که به سختی و سفتی ورق مقاوم به سایش کمک خواهد کرد، عملیات حرارتی می باشد. عملیات حرارتی به هنگام تولید ورق ضد سایش باعث تشکیل ریزساختار ها می شود . این کار به افزایش مقاومت ورق به ساییدگی کمک می کند.
به طور کلی ورق ضد سایش بایستی تحت فرآیند گرما و خشک شدن ناگهانی قرار گیرد . ریزساختارهایی به نام مارتنزیت و باینیت که عامل موثر در کاهش ساییدگی هستند بر روی ورق فولادی شکل بگیرند . نکته قابل توجه این است که اگر ورق ضد سایش بیش از حد حرارت ببیند و یا به هنگام جوشکاری دقت کافی به عمل نیاید، امکان از بین رفتن ریزساختار ها و کاهش مقاومت به سایش به وجود می آید.
کاربرد ورق ضد سایش
ورق مقاوم به سایش کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد . شرکت هایی که دارای تجهیزاتی هستند که در معرض مواد ساینده و خورنده می باشد . معمولا از ورق مقاوم به سایش برای ساخت تجهیزات خود استفاده می کنند.
از ورق مقاوم به سایش برای ساخت ورق نقاله، دستگاه های تهیه مواد غذایی و ماشین های خمیر سازی بهره می گیرند . به طور کلی برای ساخت هر سازه ای که تحت تاثیر سایش قرار می گیرد ، و یا با مواد ساینده مثل شن و ماسه به طور مداوم در تماس است، از ورق آلیاژی مقاوم به سایش در گریدهای مختلف استفاده می شود.
سایش به معنی از بین رفتن ذرات سطحی یک سازه بر اثر اصطکاک و برخورد مداوم است . باعث تضعیف یک ماده و شکستن ناگهانی آن می شود.
ورق مقاوم به سایش یا ورق ضد سایش نیز نوعی آلیاژ فولادی با درصد کربن بسیار بالا می باشد . که در برابر اصطکاک و ساییدگی استحکام بالایی دارد . از شکستن و از بین رفتن ناگهانی سازه جلوگیری می کند . در موارد ی که یک سازه تحت تاثیر ساییدگی قرار می گیرد ، از ورق ضد سایش برای ساخت آن استفاده می شود.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
اینستاگرام : https://www.instagram.com/folad_karan_tehran
فیسبوک: https://www.facebook.com/jamal.fazli.948
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/jamal-fazli-65890a1b6
پینترست: https://nl.pinterest.com/fuladk
