دانستن تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی یکی از فاکتورهای تعیین کننده در کاربرد انواع میلگردها خواهد بود. انواع میلگرد صنعتی با میلگردهای مورد استفاده در ساختمان سازی از جنبه های مختلفی مانند شکل ظاهری، سایز، ترکیب شیمایی، خواش مکانیکی، قیمت و … با یکدیگر تفاوت دارند. در این مقاله ۷ تفاوت اصلی این دو نوع میلگرد را بررسی و با یکدیگر مقایسه می کنیم. با ما همراه باشید.
میلگرد
میلگرد (Rebar)، میله ای طویل و توپر از جنس فولاد است که در دو دسته ساده و یا آجدار تولید می شود. میلگردهای ساده و آجدار در کشور بر اساس استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲ در چهار گرید A1، A2، A3 و A4 تولید می شوند. میلگرد ساده همان میلگرد A1 و میلگردهای A2، A3 و A4 نیز میلگردهای آجدار هستند. میلگرد ساده به میلگردی گفته می شود که در تمام سطح آن هیچگونه آج یا برجستگی وجود ندارد. میلگردهای آجدار بر روی سطح خود دارای برجستگی یا دندانه هایی هستند که به آن ها آج گفته می شود.آج هر کدام از میلگردهای A2، A3 وA4 با یکدیگر متفاوت است.
میلگرد ساختمانی
هر دو نوع میلگرد ساده و آجدار در ساختمان سازی استفاده می شوند، اما به دلیل پیوند بهتر میلگرد با بتن و افزایش استحکام سازه، کاربرد میلگردهای آجدار بیشتر از میلگرد ساده است. به همین دلیل به انواع میلگرد آجدار، میلگرد ساختمانی گفته می شود. به طور کلی میزان استفاده از انواع میلگرد در ساختمان سازی را می توان به صورت زیر بیان کرد:
- میلگرد A1: استفاده کمتر به دلیل سختی کمتر، نداشتن آج و پیوند کمتر با بتن
- میلگرد A2 و A3: بیشترین استفاده به دلیل سختی و استحکام بالا و اتصال مناسب با بتن
- میلگرد A4: استفاده کمتر، با وجود استحکام بالا و بهبود خواص انعطاف و جوش پذیری
یکی از دلایل استفاده کم از میگرد A4 نسبت به دیگر میلگرد های آجدار، قیمت بالای آن است. به طور کلی قیمت میلگرد A4 کمی بالاتر از سایر میلگردهای آجدار و قیمت میلگرد A3 نیز در ابعاد مشابه، کمی بیشتر از میلگرد A2 می باشد، اما در کل تفاوت قابل ملاحظه ای میان قیمت دو میلگرد A2 و A3 وجود ندارد.
میلگرد صنعتی
میلگرد ساده بیشترین استفاده در صنایع را دارد و از این رو به آن میلگرد صنعتی نیز گفته می شود. علاوه بر میلگرد ساده از انواع میلگرد آجدار نیز برای کاربردهای خاص در صنعت استفاده می شود، اما استفاده از آن ها بسیار محدود و کم است. میلگردهای صنعتی علاوه بر شکل بدون آج، بسته به محل استفاده، دارای جنس های مختلفی نیز هستند. به طور مثال میلگردهای جنس فولاد کربنی ساده برای تولید سیم خاردار و انواع توری استفاده می شوند. از فولاد نرم برای میلگرد کلاف و میلگرد A36 برای نصب مخازن عظیم پتروشیمی استفاده می شود. مفتول نیز از میلگرد صنعتی با کمترین قطر و انعطاف پذیری بالا ساخته می شود.
تفاوت انواع میلگرد صنعتی و ساختمانی
تفاوت میلگرد یا آرماتور ساختمانی با میلگرد صنعتی از جنبه های متفاوتی قابل بررسی است. به منظور شناخت بیشتر تفاوت آرماتور صنعتی و ساختمانی، تفاوت آن ها را در ۷ دسته زیر به طور کامل بررسی می کنیم:
- شکل ظاهری
- کاربرد
- قطر و سایز
- ترکیب شیمیایی
- خواص مکانیکی
- قابلیت جوش پذیری
- قیمت
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر شکل ظاهری
همانطور که گفتیم میلگردها به طور کلی به دو دسته ساده و آجدار تقسیم می شوند. این تقسیم بندی طبق استاندارد روسیه و مورد تایید استاندارد ملی ایران است.
از آنجا که دلیل اصلی استفاده از میلگردها در ساختمان سازی مربوط به تقویت بتن و همین طور استحکام سازه است، در نتیجه اکثرا از میلگردهای آجدار برای ایجاد اتصال بهتر بین بتن و میلگرد استفاه می شود. به همین دلیل به میلگردهای آجدار، میلگردهای ساختمانی هم گفته می شود. شکل ظاهری میلگردهای آجدار نیز به صورت زیر است:
- آج های دوکی شکل مارپیچ (میلگرد A2)
- آج های دوکی شکل جناغی (میلگرد A3)
- آج های مرکب به شکل هفت-هشت (میلگرد A4)
شکل ظاهری میلگرد صنعتی یا میلگرد ساده نیز بدون هیچ گونه آج یا برجستگی بوده و سطحی صاف و بدون شیار دارد.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر کاربرد
یکی دیگر از تفاوت های میلگرد صنعتی و ساختمانی در کاربرد آن هاست. تفاوت شکل ظاهری و خواص میلگردها باعث می شود کاربرد آن ها نیز متفاوت باشد. در ادامه کاربرد میلگرد در صنعت و ساختمان سازی را مقایسه می کنیم:
کاربرد میلگرد ساختمانی
عمده کاربرد میلگرد در ساختمان سازی برای استحکام بخشی به بتن است، زیرا بتن با وجود مقاومت فشاری بالایی که دارد، در برابر تنش های کششی و پیچشی ضعیف و شکننده است. به همین دلیل و از آنجا که میلگرد ساده نمی تواند پیوند خوبی با بتن برقرار کند، از انواع میلگردهای آجدار برای این منظور استفاده می شود. البته از میلگرد ساده نیز در ساختمان سازی و برای مواردی چون خاموت زنی استفاده می شود، اما مهم ترین کاربردهای میلگرد ساختمانی مربوط به میلگردهای آجدار است که در ادامه به صورت مختصر بیان می شود:
- بهبود و افزایش مقاومت کششی و پیچشی بتن
- استفاده برای مسلح کردن بتن و افزایش طول عمر سازه های بتنی
- تقویت سازه در برابر تنش های محیطی مانند زلزله و آتش سوزی
- تولید آرماتورهای تقویتی به منظور تقویت فونداسیون و سازه
همچنین میلگردهای آجدار علاوه بر ساختمان سازی، در استحکام و مقاومت سایر سازه های بتنی مانند پل های بتنی، ایستگاه اتوبوس و … نیز کاربرد دارند.
کاربرد میلگرد صنعتی
میلگرد ساده یا صنعتی به دلیل قابلیت خمکاری و جوشکاری مناسب تر نسبت به میلگردهای آجدار، در صنعت و بیشتر برای اتصالات استفاده می شود. از جمله کاربردهای میلگرد صنعتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت اتصالات صنعتی، تولید پیچ و مهره و …
- ساخت اتصالات صنعت خودروسازی
- تولید ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر قطر و سایز
سایز میلگرد (اندازه قطر اسمی هر میلگرد) و وزن یک متر طول میلگرد ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. هر چه سایز میلگرد بیشتر شود وزن آن نیز افزایش می یابد. انواع میلگردها در سایز ۵.۵ الی ۴۰ میلی متر تولید می شوند و معمولا میلگردهای با سایز ۸ تا ۳۲ به عنوان میلگردهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. در صنعت نیز به دلیل کاربردهای گسترده تر میلگرد، از سایز متنوع تری استفاده می شود. به این صورت که میلگردهای صنعتی را می توان در سایزهای بیش از ۳۲ میلی متر نیز تهیه کرد. در واقع میلگرد صنعتی در مقایسه با میلگرد ساختمانی قطر بیشتری دارد. همچنین وزن میلگردهای صنعتی نسبت به میلگرد ساختمانی بیشتر است.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر ترکیب شیمیایی
ترکیب شیمیایی میلگردهای صنعتی و ساختمانی را می توان بر اساس نوع آلیاژ به کار رفته و درصد کربن آن ها با یکدیگر مقایسه کرد. در بین عناصر به کار رفته در ساخت میلگرد، مهم ترین عنصر کربن است، زیرا میزان کربن نشان دهنده میزان سختی و استحکام میلگرد خواهد بود. از این رو میلگردهای صنعتی (میلگرد ساده) کمترین مقدار کربن (۰.۲۲ طبق استاندارد) را دارند که منجر به انعطاف بالا و قابلیت شکل پذیری و جوش پذیری مناسب آن ها می شود. میلگردهای ساختمانی (میلگردهای آجدار) نیز با توجه به گرید آن ها درصد کربن متفاوتی دارند. به طور مثال میلگرد A2 کمترین درصد کربن در بین میلگردهای آجدار را دارد، اما میلگرد A3 به دلیل درصد بالای کربن (۰.۳۰ الی ۰.۴۰ طبق استاندارد)، شکننده می باشد.
همچنین میلگردها در دو نوع آلیاژی و غیر آلیاژی تولید می شوند که همین مورد نیز نشان دهنده تفاوت در ترکیب شیمیایی آن ها است. در ترکیبات انواع میلگردهایی ساختمانی از فولاد St37 استفاده می شود. از عناصر موجود در ترکیبات شیمیایی این نوع میلگرد می توان به کربن، سیلیسیم، منگنز، فسفر و گوگرد اشاره کرد. ترکیب شیمیایی به کار رفته در انواع میلگردهای صنعتی نیز کروم، مولیبدن، وانادیوم و نیکل می باشد.به طور کل می توان گفت میلگردهای صنعتی به دلیل دامنه کاربری وسیع تر، تنوع بیشتری از نظر مقدار کربن و دیگر عناصر آلیاژی به کار رفته در آن ها دارند. به همین دلیل امکان تولید میلگردهای صنعتی در تمام نسبت های وزنی، خواص و ویژگی ها با تغییر در ترکیب شیمیایی آن ها وجود دارد.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر خواص مکانیکی
تعیین خواص مکانیکی میلگردها به نوع آلیاژ به کار رفته در ساخت میلگرد و درصد ترکیب های شیمایی آن ها بستگی دارد. از جمله خواص مکانیکی مهم می توان به استحکام کششی، ویژگی خمش و انعطاف، جوش پذیری و … اشاره کرد.
به طور مثال چون میلگردهای ساختمانی برای جبران ضعف کششی بتن استفاده می شوند در نتیجه باید مقاومت کششی بالایی داشته باشند. همچنین باید دارای سختی و استحکام بالایی باشند. در عین حال قابلیت خمکاری و انعطاف بالا برای میلگردهای ساختمانی درجه اهیمت کمتری دارد.در میلگردهای صنعتی نیز باید خواصی چون استحکام بالا در کنار قابلیت خم شدگی و ماشین کاری بالا وجود داشته باشد. به طور کل آرماتورهای مورد استفاده در صنعت باید قابلیت خمکاری بالایی داشته باشند.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر قابلیت جوش پذیری
جوشکاری مهم ترین روش اتصال میلگردها در صنایع است، به همین دلیل بالا بودن قابلیت جوش پذیری میلگرد از تفاوت های اصلی میلگردهای صنعتی و ساختمانی است. به طور کلی هر چه جسم مورد نظر دارای سطح یک دست و صاف تری باشد، قابلیت جوشکاری آن نیز بیشتر است. در عین حال میلگردهای ساختمانی (میلگردهای آجدار) به دلیل سطح ناهموار و همین طور درصد کربن بیشتری که دارند، قابلیت جوش پذیری پایینی داشته و در صورت نیاز به جوشکاری، لازم است احتیاط های بسیاری در نظر گرفته شود.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از نظر قیمت
میلگرد های صنعتی از مواد اولیه مرغوب تر تولید می شوند و هر چه کیفیت مواد اولیه بالاتر و مرغوب تر باشد، قیمت آن نیز بییشتر خواهد بود. همچنین میلگردهای صنعتی، با توجه به کاربرد خاص و متنوعی که دارند، در بسیاری موارد به صورت سفارشی تولید می شوند، در نتیجه در مقایسه با میلگردهای ساختمانی، قیمت بالاتری دارند.
جمع بندی
از هر دو نوع میلگرد ساده و آجدار می توان در ساختمان سازی و صنایع مختلف استفاده کرد، اما بیشترین کاربرد میلگردهای آجدار در ساختمان سازی و بیشترین کاربرد میلگرد ساده در صنایع است، به همین دلیل به میلگرد ساده، میلگرد صنعتی و به میلگردهای آجدار میلگرد ساختمانی نیز می گویند. میلگرد صنعتی علاوه بر استحکام بالا دارای قابلیت انعطاف و جوش پذیری بیشتری نسبت به میلگردهای ساختمانی است. خواص مکانیکی میلگردهای ساختمانی نیز بیشتر مربوط به استحکام بالا و پیوند مناسب آن ها با بتن است. از نظر قیمت نیز میلگردهای صنعتی به دلیل کاربری خاص تر و تولید به صورت سفارشی، قیمت بالاتری نسبت به میلگردهای ساختمانی دارند.
گروه صنعتی فولاد کاران از سال ۱۳۷۰فعالیت خود را در زمینه‌ی تولید و تامین مقاطع مختلف فولادی و آهن, از قبیل میلگردهای فولادی و آلیاژی , میلگردهای ساختمانی, انواع مقاطع ترانسمیسیون , ورق‌های آلیاژی , ورق‌های روغنی و سیاه و گالوانیزه‌ی هفت الماس ,آغاز نموده است . تلاش مجموعه فولادکاران در این مدت در جهت رضایتمندی و تامین دقیق سفارشات معطوف بوده است.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
اینستاگرام : https://www.instagram.com/folad_karan_tehran
فیسبوک: https://www.facebook.com/jamal.fazli.948
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/jamal-fazli-65890a1b6
پینترست: https://nl.pinterest.com/fuladk
آپارات: https://www.aparat.com/FuladKaran
