ورق استیل ۳۰۹ از خانواده آلیاژهای استنلس استیل یا زنگ نزن به شمار می‌رود. این فولاد با نام فولاد ۱٫۴۸۲۸ در استاندارد DIN آلمان و با مشخصه X15CrNiSi20-12 شناخته می‌شود. همچنین، یکی از نام‌های تجاری این فولاد ورق نگیر ۳۰۹ است که در میان فروشندگان فولاد شناخته می‌شود.
آلیاژ ۳۰۹S نیز همان نوع ۳۰۹ بوده، با این تفاوت که دارای درصد کربن کمتری است که به منظور به حداقل رساندن تشکیل کاربیدها و بهبود خواص جوشکاری استفاده می‌شود.
ورق زنگ نزن ۳۰۹ یا فولاد ضد زنگ ۳۰۹، مقاومت در برابر خوردگی فوق العاده‌ای دارد. آلیاژهای ۳۰۹ و ۳۰۹S، ورق استیل آستنیتی کروم-نیکلی هستند که مقاومت عالی در برابر خوردگی و حرارت را به ارث می‌برند. همچنین، در دمای اتاق و دماهای بالا دارای استحکام خوبی هستند.
لازم به ذکر است که این آلیاژ الزاماً غیرمغناطیسی نیست و در حین کار سرد، اندکی مغناطیسی می‌شود.
| S309% | ۳۰۹% | |
| ۰.۰۸ | ۰.۲۰ | کربن |
| ۲٫۰۰ | ۲٫۰۰ | منگنز |
| ۰٫۰۴۵ | ۰٫۰۴۵ | فسفر |
| ۰٫۰۳۰ | ۰٫۰۳۰ | گوگرد |
| ۱٫۵-۲٫۵ | ۰٫۷۵ | سیلیسیم |
| ۲۲٫۰-۲۴٫۰ | ۲۲٫۰-۲۴٫۰ | کروم |
| ۱۱٫۰-۱۳٫۰ | ۱۲٫۰-۱۵٫۰ | نیکل |
| متعادل | متعادل | آهن |
آنالیز این محصول
ورق استیل ۳۰۹ و ۳۰۹S با توجه به استانداردهای زیر آنالیز می شوند، که مهم ترین آنها استاندارد ASTM A240 می باشد.
| ۳۰۹S | ۳۰۹ |
| 5523 AMS | ASTM A167 |
| ASTM A240 |
خواص مکانیکی
خواص مکانیکی ورق استیل ۳۰۹ در دمای اتاق در جدول ذیل آمده است.
| سختی راکول | E % in 50.8mm | 0.2% YSKsi (Mpa) | UTSKsi (MPa) | |
| B85 | ۴۵ | (۳۴۵) ۵۰ | (۶۵۵) ۹۵ | آنیل |
مقاومت در برابر خوردگی
ورق‌های استیل ۳۰۹ و ۳۰۹S دارای مقاومت فوق العاده در برابر خوردگی هستند. این مقاومت در محیط‌های دریایی بسیار بیشتر از ورق استیل ۳۰۴ است. همچنین، آنها دارای مقاومت بالایی در برابر مایعات سولفیتی هستند و برای انتقال نیتریک اسید، ترکیبات نیتریک سولفید اسیدها، استیک، سیتریک و لاکتیک اسید کاملاً مناسب هستند.
این مواد به عنوان آلیاژهای مقاوم در برابر حرارت شناخته می‌شوند و گستره دمای تخریب آنها حدود ۱۰۹۳ درجه سانتی‌گراد است. آلیاژهای ۳۰۹ و ۳۰۹S در سرویس مداوم و متناوب عموماً مقاومت مناسبی را به خود اختصاص می‌دهند. با این حال، برای دماهای بالاتر از ۹۸۲ درجه سانتی‌گراد در سرویس‌های متناوب، نباید از آنها استفاده شود.
عملیات حرارتی
ورق استیل ۳۰۹ به وسیله عملیات حرارتی قابل سخت شدن نمی باشد. عملیات حرارتی آنیل: گرم کردن تا ۱۱۲۰ درجه سانتی گراد، سپس در آب یا به سرعت در هوا کوئنچ می گردد.
شکل پذیری ورق
این آلیاژها را می توان به راحتی مورد کشش قرار داد. به منظور کاهش سختی و بازگرداندن شکل پذیری از عملیات حرارتی آنیل استفاده می شود. ورق استیل ۳۰۹ به شدت پایدار بوده و در حین کار سرد غیر مغناطیسی باقی می ماند. تغییر طول پایین باعث می شود شکل پذیری این سری از آلیاژها نسبت به بقیه آلیاژ های سری ۳۰۰ سخت تر باشد.
جوش پذیری ورق
کلاس های آستنیتی استنلس استیل، عموماً جوش پذیری مناسبی با هر دو روش نفوذی و مقاومتی از خود نشان می دهند.
ویژگی های مهم این محصول
ورق‌های استیل ۳۰۹ و ۳۰۹E به دلیل وجود کروم زیاد و نیکل کم، در محیط‌های گوگرددار تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد کاربرد دارند. برخلاف آن، استیل ۳۰۹E از کروم کمتری نسبت به ۳۰۹S، اما حدود ۱٫۷۵% سیلیکون بیشتری دارد. این آلیاژ دارای استقامت بالایی در مقابل زنگ‌زدگی است و به همین دلیل در محیط‌های اسیدی به عنوان ماده‌ای محافظ مناسب است. استیل ۳۰۹ در محیط‌های اسیدی شامل اسید سلفوریک، اسید سیتریک، اسید نیتریک و اسید استیک و … استفاده می‌شود.
ورق‌های استیل ۳۰۹ دارای استقامت بالا در برابر سولفیداسیون هستند؛ اما در مقابل کربناسیون، استقامت خوبی از خود نشان نمی‌دهند. در مقایسه با ورق استیل ۳۰۴، ورق‌های استیل ۳۰۹ در محیط‌های مرطوب، دریایی و حتی آب‌های شور، مقاومت بالاتری در برابر زنگ‌زدگی دارند. شکل‌پذیری گرید ۳۰۹ نسبت به سایر استیل‌های سری ۳۰۰ کمتر است؛ با این حال، با استفاده از فرآیند آنیلینگ، می‌توان شکل‌پذیری آن را افزایش داد. بازپخت، فرآیندی است که با گرمای دادن به ورق استیل ۳۰۹ در بازه دمایی ۱۰۳۰ تا ۱۱۲۱ درجه سانتی‌گراد، این قابلیت را به استیل می‌بخشد که در آب، سرد شود.
کاربردهای ورق استیل ۳۰۹
ورق‌های استیل ۳۰۹ در خطوط تولید قطعات موتور هواپیما و جت به صورت فراوان استفاده می‌شوند. این قطعات با استفاده از پروسه‌های حرارتی و فرم‌دهی، مانند ریخته گری و نورد، ساخته می‌شوند.
همچنین، در ساخت قطعات کوره، مبدل‌های حرارتی، تجهیزات انتقال سولفیت، آسترهای کوره، دیگ‌های بخار، تجهیزات فرایندهای شیمیایی و پالایش، ورق‌های استیل ۳۰۹ به عنوان ماده اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورق‌های استیل ۳۰۹ همچنین در ساخت قطعات اگزوز اتومبیل نیز کاربرد دارند؛ این قطعات با استفاده از فرآیندهای جوشکاری و فرم‌دهی، مانند خم کردن و برش دادن، ساخته می‌شوند. در کل، ورق‌های استیل ۳۰۹ به عنوان یک ماده با استحکام بالا، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مناسب، در صنایع مختلف به کار می‌روند.
کاربردهای مختلف ورق استیل ۳۰۹ در صنعت
استفاده اصلی و مهمترین کاربرد ورق‌های استیل ۳۰۹، در کوره است. دلیل آن بسیار واضح است، چون کوره‌ها در دمای بسیار بالا به اکسیداسیون پاییده و به دنبال آن زنگ‌زدگی می‌شوند؛ اما ورق‌های استیل ۳۰۹ در مقابل اکسیداسیون تا درجه حرارت ۱۸۵۰ درجه فارنهایت استقامت دارند. به همین دلیل، قطعات و اجزاهای کوره‌ها از این ورق‌های استیل ساخته می‌شوند.
ورق‌های استیل ۳۰۹S در جوشکاری نیز با استفاده‌های فراوانی مواجه هستند. گرید ۳۰۹S، به عنوان نسخه کم کربن در بین ورق‌های استیل شناخته شده است. البته، هر دو گونه ۳۰۹S و ۳۰۹E در دمای اتاق، امکان شکل‌پذیری و جوشکاری را فراهم می‌کنند. در ساخت مبدل‌های حرارتی، ورق‌های جعبه آتش‌نشانی، روکش اجاق گاز، لوازم ترابری با دمای بسیار بالا و سایر محفظه‌های با درجه حرارت بالا، از این ورق‌های استیل برای ساخت قطعات و اجزا استفاده می‌شود.
گروه صنعتی فولاد کاران از سال ۱۳۷۰فعالیت خود را در زمینه‌ی تولید و تامین مقاطع مختلف فولادی و آهن, از قبیل میلگردهای فولادی و آلیاژی , میلگردهای ساختمانی, انواع مقاطع ترانسمیسیون , ورق‌های آلیاژی , ورق‌های روغنی و سیاه و گالوانیزه‌ی هفت الماس ,آغاز نموده است . تلاش مجموعه فولادکاران در این مدت در جهت رضایتمندی و تامین دقیق سفارشات معطوف بوده است.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
اینستاگرام : https://www.instagram.com/folad_karan_tehran
فیسبوک: https://www.facebook.com/jamal.fazli.948
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/jamal-fazli-65890a1b6
پینترست: https://nl.pinterest.com/fuladk
