فولاد نسوز ؛ در برخی صنایع، تجهیزات و فرآیندها، به فولادهایی نیاز است که بتوانند دمای حدود ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه را تاب بیاورند. فولادی که ساختارش بهم نریزد و در برابر سایش و خوردگی نیز مقاوم باشد. فولاد نسوز در واقع یک زیر دسته از انواع آلیژ استیل یا فولاد زنگ نزن است. این آلیاژ با عناصر آلیاژی مثل نیکل و کروم خواص مورد نیاز را برآورد می سازد. همچنین مقاطع مختلفی از این جنس تولید و راهی بازار میشوند که در ادامه به بیان آن ها می‌پردازیم.
فولاد نسوز
نه تنها حرارت بالا، بلکه تغییرات جوی، سایش، خوردگی، خزش، انواع گازها، بخار آب و برخی از گازها نمی‌توانند در برابر فولاد نسوز، کاری از پیش ببرند. این پروفیل به گونه‌ای طراحی گردیده که در برابر مشکلات مذکور عملیات حرارتی را از خود نشان می‌دهد. این فرآیند که شامل انحلال حالت جامد و رسوب سختی است، باعث مستحکم تر شدن فولاد شده و برایش سپری محکم می‌سازد.
انواع این محصول بر اساس آلیاژ
با توجه به اینکه در ساختن فولاد نسوز، چه میزان از آهن، کروم و نیکل استفاده شده باشد، مقاومت و کاربردهای محصول متفاوت خواهد بود. به همین دلیل در ادامه به بررسی سه حالت، در تولید فولادهای نسوز پرداخته‌ایم.
استفاده از آهن و کروم
در این حالت، بین ۸ تا ۳۰ درصد از آلیاژ اصلی را کروم تشکیل داده است. محصول به دست آمده مقاومت کمتری نسبت به نمونه‌های دیگر دارد اما برای بخش‌هایی که نیاز به مقاومت در برابر گازها و خوردگی دارند، بسیار مناسب هستند. به علاوه، این نوع از فولاد نسوز دارای خاصیت فریتی یا ویژگی‌های فرومغناطیسی است و دامنه کاربردهای گوناگونی می‌تواند داشته باشد.
استفاده از آهن، کروم و نیکل
در این حالت، علاوه بر کروم، آلیاژ نیکل نیز به آلیاژ اضافه شده اما میزان کروم بیش از فلز نیکل است. نسبت این دو آلیاژ معمولا ۱۸ درصد کروم و ۸ درصد نیکل است. میزان آستنیت و فریت، در این فولاد نسوز کم است و در نتیجه می‌تواند تا حدود ۷۳۰ درجه دما را تحمل کند. این محصول در برابر سیکل‌های حرارتی نیز به خوبی دوام می‌آورد و می‌توان از آن در برابر گازهای احیا کننده نیز استفاده کرد.
استفاده از آهن، نیکل، کروم
برعکس حالت قبلی، در این محصول مقدار نیکل حدود ۲۳ درصد و کروم ۱۰ درصد از کل آلیاژ را تشکیل می‌دهد. ساختار این پروفیل کاملا آستنیتی است و در برابر حرارت بالا مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. آلیاژی که از این ترکیب به دست می‌آید به سیکل‌ها و گرادیان‌های شدید حرارتی مقاومت بالا دارد و بسیار مستحکم است. از آنجا که این فولاد نیکل بالایی دارد، گزینه‌ای عالی برای استفاده در محیط‌هایی است که کربن و نیتروژن دارند. در کنار تمام این مزایا، این نوع از فولاد نسوز، قابل استفاده در محیط‌های گوگردی نیست و باید با فودلادهای دیگر جایگزین شود.
پرکاربرد ترین فولاد نسوز در ایران
با توجه به اقلیم، شرایط جوی، قیمت، سازه‌ها و… چند نوع از فولاد نسوز بیش از فولادهای دیگر استفاده میشوند. در ادامه به بررسی برخی از آنها پرداخته‌ایم.
فولاد نسوز یا مقاوم به حرارت ۱.۴۸۲۸
برای موقعیت‌هایی که دمایی به اندازه بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد بر سازه وارد میشود، این محصول به‌کار می‌رود. این ویژگی در کنار مقاومت بالا در برابر پوسته پوسته شدن، غیر مغناطیسی بودن و خاصیت جوش پذیری بالا، از این فولاد محصولی پرکاربرد ساخته است. این قابلیت‌ها باعث شده تا این فولاد نسوز در ساخت محفظه موتور جت، دستگاه‌های تولید کاشی و سرامیک، چینی، سیمان، پمپ و اجزای دیگر بویلرها استفاده شود. استیل ۳۰۹ نام دیگر این گرید است. استیل ۳۰۹ به صورت میلگرد یا سایر انواع مقطع وارد بازار میشود.
فولاد نسوز یا مقاوم به حرارت ۱.۴۸۴۱
این آلیاژ با نام استیل ۳۱۰ هم شناخته میشود. در این حالت با اضافه شدن کروم و نیکل، استقامت این محصول رفته و می‌تواند تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. علاوه بر این، آلیاژ مورد نظر پوسته پوسته نمی‌شود و قابلیت جوش پذیری و تغییر شکل قابل قبولی دارد. از این فلز برای ساختن اتاق‌های پخت، محفظه‌های بازپخت، کوره‌های چینی، شیشه، سرامیک و کاشی، تجهیزات توربین‌های گازی، پمپ‌های گوناگون، موتورهای هواپیما و جت و… می‌توان استفاده کرد. ورق استیل از جمله مقاطعی است که با این آلیاژ شناخته میشود.
فولاد نسوز یا مقاوم به حرارت ۱.۴۸۴۵
با درصدهای دیگری از آلیاژ نیکل و کروم، این مدل فولاد نسوز ساخته و به بازار ارائه میشود. فولاد نسوز می‌تواند تا ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند و به همین دلیل کاربردهای بسیاری دارد. به همین دلیل می‌توانید این فلز را در تجهیزات مربوط به نفت و گاز، تجهیزات رنگ رزی، جعبه‌های تقسیم عملیات، اتاق‌های پخت، مبدل‌های حرارتی، کارخانه‌های صنایع شیمیایی و… پیدا کنید. این نوع فولاد نسوز با نام استیل ۳۱۰S نیز شناخته میشود.
کاربردهای این محصول
علاوه بر ویژگی‌هایی که در بالا برای فولادهای نسوز پرکاربرد ذکر کردیم، در ادامه از دیگر کاربردهای این آلیاژ پرمصرف و بسیار مهم بخوانید.
- ساخت پرده‌های توربین گازی و بخار
- لوله‌های مورد مصرف در تاسیسات
- کوره‌های پخت سرامیک، کریستال و…
- صفحات داخلی در کوره‌های لعاب‌کاری
- محفظه‌های پخت و باز پخت
- جعبه‌های حرارتی نظیر آنیل‌ها
- اجزای گوناگون سیستم که در معرض حرارت، خوردگی، پوسته پوسته شدن و… هستند.
مهم‌ترین ویژگی‌های فولاد نسوز
کاربردهای فراوان این فلز به علت وجود ویژگی‌های مثبت گوناگونی است که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم
- مقاومت در برابر گازهای گوناگون
- مقاومت در برابر سایش و پوسیدگی
- تنش پذیر در دماهای بسیار بالا
- مقاومت در برابر شرایطی که با بخار آب در تماس هستند
- مقاومت دمایی بالا و نسوز بودن
قیمت فولاد نسوز
در کنار تمام این ویژگی‌های مثبت، ذکر این نکته ضروری است که فولاد نسوز نسبت به آلیاژها و پروفیل‌های دیگر، دارای عرضه کم و قیمت بالا میباشد. در این مطلب تلاش کردیم به بررسی یکی از مهم‌ترین فلزات موجود در بازار، یعنی فولاد نسوز بپردازیم. امیدواریم این مقاله برای شما کاربردی و مفید بوده و اطلاعات مطلوبی را در اختیارتان قرار داده باشد.
گروه صنعتی فولاد کاران از سال ۱۳۷۰فعالیت خود را در زمینه‌ی تولید و تامین مقاطع مختلف فولادی و آهن, از قبیل میلگردهای فولادی و آلیاژی , میلگردهای ساختمانی, انواع مقاطع ترانسمیسیون , ورق‌های آلیاژی , ورق‌های روغنی و سیاه و گالوانیزه‌ی هفت الماس ,آغاز نموده است . تلاش مجموعه فولادکاران در این مدت در جهت رضایتمندی و تامین دقیق سفارشات معطوف بوده است.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
اینستاگرام : https://www.instagram.com/folad_karan_tehran
فیسبوک: https://www.facebook.com/jamal.fazli.948
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/jamal-fazli-65890a1b6
پینترست: https://nl.pinterest.com/fuladk
